Keihard werken en toch die promotie aan je neus voorbij zien gaan, een VWO-advies dat zo vanzelfsprekend is op de ene school maar onhaalbaar lijkt op de andere. Het leven lijkt soms niet eerlijk te zijn verdeeld. Dat lijkt misschien wel te kloppen. Uit een onderzoek gepubliceerd in de Volkskrant blijkt dat de omstandigheden bij je geboorte invloed hebben op je economische succes later in het leven. Zo verdienen vrouwen minder dan mannen terwijl ze hetzelfde werk doen. Of hebben kinderen uit welgestelde families zelf ook meer kans op een hoger inkomen. Voorspellende factoren dus, die vertellen of je een extra tandje moet bijzetten of al een voorsprong hebt. Maar waarom hebben kinderen minder kansen als hun ouders het financieel niet zo breed hebben? En wat zegt dit soort statistiek over de voorspellingen die worden gedaan?
Wat is oorzaak en gevolg?
Dat er sociaaleconomische ongelijkheid bestaat in Nederland, valt niet te betwisten. Welke gevolgen dat heeft, bespreekt econoom dr. Robert Went (WWR) tijdens zijn lezing in de serie ‘In de lift’. Een beetje economische ongelijkheid is geen probleem, volgens Went. Maar het wordt oneerlijk wanneer sociale en economische mechanismen die ongelijkheid structureel in stand houden. Een goed voorbeeld daarvan is het advies dat kinderen in groep 8 krijgen voor het voortgezet onderwijs. Ook daar is er sprake van groeiende ongelijkheid, vertelt socioloog dr. Antonie Knigge (UU) in de lezing 'Over dubbeltjes en kwartjes'. Hij onderzocht waarom kinderen van academisch geschoolde ouders vaker een hoger schooladvies krijgen dan kinderen van praktisch opgeleide ouders, terwijl ze dezelfde cito score hebben. Maar zulke sociale fenomenen blijven lastig te duiden. In het advies spelen bijvoorbeeld ook kenmerken mee als doorzettingsvermogen en planningsvaardigheden. Wat is dan oorzaak en wat is gevolg?
Wat deze onderzoeken in ieder geval wel laten zien, is dat het leven inderdaad niet altijd eerlijk verdeeld is. Een eerste stap is dat herkennen. De volgende stap is bepalen hoe we die ongelijkheid kleiner kunnen maken. Meer weten? Kijk de lezingen van Went en Knigge hier terug.
