Van kletsnat naar kurkdroog

Als je aan de Nederlandse lente denkt, denk je misschien aan regenachtige en natte dagen, terwijl je hoopte op een straaltje zonlicht. Maar niks blijkt minder waar, want de afgelopen weken wordt ons kikkerlandje getroffen door enorm lekker weer. Helaas heeft dit zomerse voorproefje ook een keerzijde: na het natte jaar 2024 waarin overvloedige regelval de norm was, is 2025 tot nu to extreem droog. Volgens wetenschappers zullen we steeds vaker te maken krijgen met extremere weerperiodes, die elkaar abrupt af kunnen wisselen. Wat betekent deze “hydrologische whiplash” voor ons land? 

Door heel Nederland zien we op verschillende manieren de impact van deze droogte. De combinatie van droogte met de wind zorgt bijvoorbeeld voor kleine en grote natuurbranden en de maand april kent zo al 43 meldingen hiervan bij de brandweer. In Brabant is voor het eerst een ingrijpende maatregel getroffen om het grondwater te beschermen. Er is een sproeiverbod voor graslanden in bepaalde gebieden en boeren en sportcomplexen zien hun gras droger wordt en geler kleurt onder de zon. Ook de natuur lijdt aan gevolgen van de droogte. Zaden ontkiemen minder goed en  het aantal insecten en bodembeestjes daalt, wat het voor vogels lastiger maakt om hun pasgeboren jongen te voeden. 

Sinds de metingen begonnen in 1940, is deze maand maart in Europa de warmste tot nu toe. De extreme kanten van nat en droog gaan we steeds meer zien in Nederland en hierdoor moeten we goed alert zijn op ons water. “Slechts 3% van het water op aarde is zoet water, en 99% van dit zoetwater zit in de grond”, vertelt hydroloog Niko Wanders op het Betweter Festival. Reden genoeg om dus alert te zijn op de grondwaterstand want deze dient niet alleen als reservoir voor ons drinkwater, maar ook als buffer in droge tijden. Deze grondwaterstand is nu dus heel laag, moeten we op een andere manier omgaan met ons water?

In Nederland gebruiken we gemiddeld 110 liter schoon drinkwater per dag, per persoon. Bijvoorbeeld om de wc mee door te spoelen, te douchen en de afwas mee te doen. We betalen slechts 1 euro voor 1000 liter schoon water, dus zo gek is het nog niet dat we amper bezig zijn met ons watergebruik. Dat kan anders, vindt Wanders. Kijk hier de lezing terug waar hij een beeld schetst van de risico’s en oorzaken van droogte, en  vertelt wat we eraan kunnen doen.