Science Café Utrecht
Sinds 2018 publiceert de Sociale Verzekeringsbank jaarlijks een lijst met de meeste populaire babynamen van het voorgaande jaar. In 2024 was Emma de meest populaire naam voor meisjes en Noah voor jongens. Die tweede staat overigens voor het zesde jaar op rij op de eerste plek. De populariteit van deze namen is een afspiegeling van de sociale omgeving, legt naamonderzoeker Gerrit Bloothooft uit in het NRC. Vroeger waren er nog grote verschillen tussen regio’s, maar ook die zijn aan het verdwijnen. Hoe komt het dat nieuwe ouders hun zoons allemaal Noah of Lucas noemen?
We zijn naamgeving steeds meer gaan zien als iets individueels. Bloothooft legt uit dat de maatschappij steeds minder waarde is gaan hechten aan de rol van de kerk en familiebanden, en dus worden kinderen niet meer gauw vernoemd naar heiligen of grootouders. In plaats daarvan is het bedenken van een passende naam voor je kind een kwestie van smaak. Maar: smaak is helemaal niet zo persoonlijk als we geneigd zijn te denken. Tijdens het Science Café over goede smaak gingen psycholoog Tom ter Bogt, media-expert Ingrid Hoofd en cognitief psycholoog Stefan van der Stigchel in gesprek over de manier waarop smaak tot stand komt. Ter Bogt vertelt dat onze smaak wordt veroorzaakt en versterkt door onze sociale omgeving. In principe willen we ergens bij horen, en dus ontwikkelen we een smaak die bij onze (groeps)identiteit past. Ook Bloothooft beschrijft dit fenomeen: een populaire naam blijft door mond-tot-mond reclame vaak jaren populair voordat die uit de gratie valt. Terwijl babynamen vroeger dus iets zeiden over het geloof of de regio van de ouders, zeggen ze nu iets over de sociaal-culturele achtergrond waar de ouders bij (willen) horen.
Als je eenmaal een smaak hebt ontwikkeld binnen je sociale omgeving, dan is die moeilijk aan te passen. Van der Stigchel vertelt dat dat komt door hoe ons brein werkt. We zijn namelijk ontvankelijker voor wat al binnen onze smaak valt. Dat ene nummer dat je in je favoriete winkel hoort, valt je waarschijnlijk pas op omdat het al bij je smaak past. Zelfs de nieuwe dingen die we ontdekken vormen dus meestal geen grote breuk met wat we al kennen en mooi vinden. Op dezelfde manier zullen kinderen uit rijke buurten sneller Alexander of Pepijn heten; dat sluit aan bij de smaak die bestaat in die groep. En een Adam of Mohammed komt heel waarschijnlijk uit een grote stad.
Wil je meer weten over hoe jouw smaak ontstaat en wat dat over je zegt? Luister dan hier het Science Café met psycholoog Tom ter Bogt, media-expert Ingrid Hoofd en cognitief psycholoog Stefan van der Stigchel terug.
