De dood is een onvermijdelijk onderdeel van ons leven. Toch vinden de meeste mensen de dood een lastig gespreksonderwerp, blijkt uit recent onderzoek door Stichting Ideële Reclame (SIRE). Zo geeft 64% van de ondervraagde Nederlanders toe dat ze een gesprek over de dood het liefst vermijden of zo snel mogelijk afkappen. Daarnaast vindt slechts een kwart van de ondervraagden dat ze vaak genoeg hun eigen dood hebben besproken, van financiën en de uitvaart tot hun gevoelens over hun toekomstig overlijden. Het vermijden of het relativeren van de dood kan echter een negatieve invloed hebben op hoe we omgaan met het verlies van een dierbare. Wat zit een goed gesprek over de dood nou precies in de weg?
Doodzwijgen
Angst is het grootste obstakel. Maar liefst een derde van de ondervraagden bang is voor de dood en vindt het daarom moeilijk om over diens eigen overlijden te praten. Daarnaast gaf 70% van de ondervraagden in het onderzoek aan geen testament of wensen voor de uitvaart te hebben vastgelegd. Maar de dood niet bespreken kan het rouwproces na een overlijden op verschillende manieren bemoeilijken.
Spijt over onvolledig afscheid
Zo blijkt dat er door de meeste mensen vooraf nauwelijks over de praktische zaken rondom de uitvaart wordt gesproken. Wilde de overledene een crematie of een begrafenis? En wie nodigen we uit voor de uitvaart? Van de locatie van de uitvaart tot de bloemen en de muziek: al deze praktische zaken confronteren nabestaanden met de vraag wat de overledenen nou precies had gewild. Een onvolledig afscheid leidt daarom niet zelden tot extra verdriet en zit het rouwproces verder in de weg. Dit verklaart ook waarom meer dan de helft van de ondervraagde Nederlanders aangeeft dat zij op een betere manier afscheid hadden willen nemen van de overleden dierbare.
Ga het gesprek aan
Praten over de dood maakt leven met het verlies dus een stuk draaglijker. Daarom start SIRE vanaf vandaag een landelijke campagne om dit in gang te zetten. Bij Studium Generale dachten we er hetzelfde over. In de reeks 'Ongemakkelijke gesprekken' waren pedagoog dr. Mariken Spuij (UU) en filosoof prof. Carlo Leget (UvH) te gast. Daarin kwam naar voren dat het goed is om na te gaan wáár je nou precies bang voor bent, als je angst hebt over de dood. Het kan de aanzet zijn voor een goed gesprek met een geliefde, meer zingeving en uiteindelijk een beter rouwproces als er iemand in je omgeving overlijdt. Meer weten? Kijk dan de opname hier terug.
