Artikel in Ons Utrecht 21 dec 2011, door Henk Roozenboom
Onder die naam organiseert de Universiteit van Utrecht openbare lezingen rond verschillende thema's.
Omdat de lezingen door de Universiteit worden verzorgd, kun je er rustig van uitgaan dat er meer informatie verstrekt wordt dan die van de populaire actualiteitsrubrieken van de media. En dat is ook precies de reden waarom Studium Generale, vijftig jaar geleden, in het leven is geroepen.
Het waren de jaren na de Tweede Wereld oorlog en het doel was om de mensen door middel van lezingen weerbaarder te maken tegen bijvoorbeeld totalitaire stromingen. "Sindsdien wil Studium Generale mensen op een weliswaar wetenschappelijke maar toch, voor iedereen, toegankelijke manier informeren", legt de directeur van Studium Generale, Melanie Peters, uit.
Via lezingen en debatten geeft de Universiteit aan iedereen die maar wil de mogelijkheid om, zonder enige voorkennis of verplichtingen, erachter te komen welke problemen er achter bepaalde ontwikkelingen schuilgaan of hoe de wetenschap werkt.
Het principe is dat je altijd verder moet kijken dan je neus lang is en nooit genoegen moet nemen met één antwoord. Als je jezelf steeds maar weer blijft afvragen of iets wel zo is, ontwikkel je een kritische houding en zul je ontdekken dat er altijd meer antwoorden mogelijk zijn.
De lezingen van Studium Generale, waarvan er ook een aantal in de serie Home Academie op cd verkrijgbaar is, helpen je daarbij. Ze geven inzicht in het hoe en waarom van allemaal verschillende theorieën of verschijnselen. Het kost je wat 'denkmoeite' maar uiteindelijk steek je er serieus wat van op.
Daaraan hebben jong en oud ook steeds meer behoefte. Want de lezingen worden ook door ouderen bezocht, benadrukt Peters. Vooral aan de jeugd ziet ze dat er meer behoefte is aan diepgang. "Ik merk dat jongeren genoeg hebben van de antwoorden die politici hun voorschotelen. De verwarming van de aarde, het verschil tussen arm en rijk of de misstanden in de financiële sector duren onverminderd voort. Dat zet kwaad bloed omdat jongeren zich er ongerust over maken."
Peters denkt dat jongeren tegenwoordig veel socialer zijn en juist wel concrete bijdragen willen leveren aan het oplossen van dit soort kwesties. "Ze gaan liever zelf, via vrijwilligerswerk of via hun 'social networks', aan de slag om de wereld te veranderen dan dat ze zich door de politiek laten leiden."
In die zin sluit deze, op de praktijk gerichte, visie prima aan op de missie van Studium Generale: De mensen weerbaar maken tegen verschillende maatschappelijke processen en politieke stromingen. In wezen is er dus niets veranderd. Nog steeds zet de universiteit door middel van die lezingen mensen aan het denken om hen verder te helpen. Uiteindelijk gaat het er om dat je jouw antwoorden zo kunt onderbouwen dat ze er werkelijk toe doen. Dat is nog altijd beter dan 'doe effe normaal' te roepen, als je geen antwoorden weet.
