‘Zes op de tien huishoudens komen niet of moeilijk rond’ kopt de NOS. Zes op de tien, dat is meer dan de helft. De inflatie heeft de groep mensen die financieel ongezond of kwetsbaar groter gemaakt. Ondertussen neemt de kloof tussen arm en rijk alleen maar toe. In het onderzoek van het SCP keken de onderzoekers niet alleen naar de kloof wat betreft economisch kapitaal, maar ook naar het sociaal, cultureel en persoons-kapitaal. Klasse wordt namelijk ook beïnvloed door factoren als lichamelijke gezondheid, het schoonheidsideaal en humor. Een op de zes Nederlanders heeft een achterstand op alle vier terreinen, terwijl aan de andere kant van de kloof de 19,9 procent staat die op alle vier de vlakken juist een voorsprong heeft.
De sociale verschillen lijken niet verminderd ten opzichte van 2014, toen een vergelijkbaar onderzoek werd gedaan. Dit geeft reden tot zorg. De groepen aan 'de onderkant' hebben minder vertrouwen in andere mensen, de politiek en de overheid. En minder kansen. Deze kansenongelijkheid berust deels op sociale uitsluiting zoals discriminatie. Het bemoeilijkt de weg naar boven op de sociale ladder. In de lezingenreeks over kansen in Nederland vertelde socioloog prof. dr. Ineke Maas over de grote rol die de ongelijke verdeling van hulpbronnen speelt. Juist als het gaat om beschikbare hulpbronnen gaapt er een groot gat tussen de boven- en de onderkant wijst het onderzoek van het SCP uit. Geldgebrek maakt het voor ouders bijvoorbeeld moeilijk hun kind bijles te bieden, waardoor alleen kinderen uit vermogende gezinnen een extra zetje in de rug kunnen krijgen om betere schoolresultaten te halen. Deze groeiende structurele ongelijkheid heeft vergaande gevolgen op het gebied van levensgeluk, gezondheid en levensverwachting.
Is het idee dat individuele inzet bepaalt welke positie je inneemt in de maatschappij (meritocratie) dan toch een mythe? Socioloog prof. dr. Ineke Maas (UU), sociaal geograaf dr. Sanne Visser (RUG) en socioloog prof. dr. Giselinde Kuipers (KU Leuven) gingen in gesprek over klassen en kansenongelijkheid. Kijk de opname hier terug.