De beroemde kunstenaar was destijds niet alleen goed in schilderen, maar ook als wetenschapper timmerde hij flink aan de weg. Ten tijde van de renaissance bezaten veel kunstenaars ook andere kwaliteiten en ontplooiden zij zich op een breed vlak. Zo was Da Vinci, naast kunstschilder, ook architect, ingenieur, uitvinder, filosoof, natuurkundige, scheikundige, schrijver en anatoom. Hij was een alleskunner, een zogenaamde Uomo Universale.
Vandaag de dag is er ook een dergelijke trend te ontdekken. Kunstacademies worden 'geacademiseerd' en besteden steeds meer aandacht aan theorie in het onderwijs. De nadruk hierbij ligt op artistic research.Zo bestaat er sinds kort een researchmaster artistic research aan de universiteit van Amsterdam en een bachelor- en masteropleiding ArtScience aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Maar wat houdt 'artistiek onderzoek' eigenlijk in? Is het laboratorium het nieuwe atelier van kunstenaars en ontwerpers? Wordt kunst daardoor een wetenschap? En als kunst een vorm van onderzoek is, kan je alles dan onderzoek noemen?
Zowel de kunstenaar als de wetenschapper doen onderzoek, maar beiden op een heel andere manier. Binnen het kunstveld zijn er drie benaderingen te onderscheiden, namelijk kunstenaars die de artistieke praktijk zelf als onderzoek zien, kunstenaars die wetenschappelijke inzichten en nieuwe technologieën toepassen en kunstenaars die vinden dat ze via hun kunstenaarschap onderzoek doen en dat documenteren.
DA4G
Een voorbeeld van een project waarbij kunstenaars wetenschappelijke inzichten gebruiken voor hun werk is de Designers & Artsists 4 Genomics Awards. Dit is een interessante wedstrijd waarbij kunstenaars samenwerken met wetenschappers. Dit project belicht en onderzoekt de spannende en nieuwe mogelijkheden op het snijpunt van design, creativiteit en life sciences. De wedstrijd is een samenwerking tussen het Netherlands Genomics Initiative, het Centre for Society and Genomics en de Waag Society, en wil kunstenaars stimuleren om zich meer te begeven in de wereld van de Bio-art. Dit is een nieuwe kunstpraktijk waar kunstenaars werken met levende processen, weefsels, bacteriën en organismen (iets wat Da Vinci 500 jaar geleden ongetwijfeld had geïnteresseerd). Door kunst wordt de diversiteit van genomics-onderzoek zichtbaar gemaakt. De kunstenaars werkten samen met wetenschappers bij het tot stand brengen van hun product, waardoor een interessante kruisbestuiving ontstond. De samenwerking resulteerde in een aantal interessante ontwerpen waaronder organische graffiti, een urinedagboek en een eetbare tijdmachine.
Op het raakvlak tussen kunst en wetenschap ontstaan interessante projecten. Zo verschillend zijn kunstenaars en wetenschappers ook niet. Beiden hebben namelijk één ding gemeen: ze doen interessante en nieuwe dingen. Het gaat er niet om, om van kunst een wetenschap te maken, maar om inventief en innovatief te blijven. Creativiteit speelt hierbij een belangrijke rol. Leonardo da Vinci bewees dit al ongeveer vijfhonderd jaar geleden toen hij zowel als kunstenaar en wetenschapper bekend stond.
Kijk ook eens oude kunst en wetenschapslezingen uit 2007, 2008, 2009 en 2011 terug.
