In deze blogserie onderzoekt stagiaire Emma Groenendijk kantelpunten. Is er een succesformule voor een betere wereld?
Mijn kledingkast is zo vol dat hij bijna uit elkaar valt van ellende. Toch koop ik af en toe nieuwe kleding. Maar elk shirtje blijkt een dilemma. Ik wil graag duurzaam kiezen, maar wat is dan de beste optie? Helaas is duurzame kleding vaak duurder, waardoor het snel boven mijn budget is. Daarnaast blijkt dat duurder niet altijd beter is. Designermerken als Ralph Lauren of Armani laten hun kleding voor weinig in Aziatische landen produceren, maar ook de ketens Zara en Mango bewijzen dat een hogere prijs niet gelijkstaat aan een duurzamer kledingstuk. Toen de kledingfabriek Rana Plaza in Bangladesh instortte kwam wereldwijd in het nieuws dat zowel Mango en Zara daar kleding lieten produceren als de goedkopere Primark, voor dezelfde prijs. Ecologisch katoen kon een oplossing zijn, ware het niet dat het watergebruik van de katoenteelt hoog is. Ik ga op zoek naar duurzame alternatieven. Kan ik het beste kleren huren, ruilen of gewoon helemaal niks nieuws meer kopen?
Tweede leven?
Vintage kledingwinkels schieten als paddenstoelen uit de grond. Tweedehandskleding is niet langer voor armlastigen, maar een trend onder de modebewuste medemens. Tijdschrift Glamour is zelfs een samenwerking aangegaan met fashion-vintage.com voor de verkoop van tweedehandskleding online. Hierdoor stijgt de verkoop. Tegelijkertijd blijven we hierdoor wel evenveel consumeren. Wellicht zelfs méér omdat tweedehandskleding een duurzaam imago heeft en de nieuwe aankoop goedmaakt.
Kopen, kopen, kopen!
Het probleem met winkels als de Primark, H&M of een tweedehandswinkel, is dat ze heel goedkoop zijn. Hierdoor ben je sneller geneigd meer te kopen, want het is toch zo goedkoop. Uit onderzoek van marketingprofessor Marsha Richins, blijkt dat onze hersenen positief gestimuleerd worden tijdens shoppen. We gaan ons er beter door voelen. Daarnaast blijkt uit een ander onderzoek van o.a. de Stanford Universiteit en MIT dat goedkope artikelen de kick alleen maar groter maken. Iets nieuws kopen is leuk maar een koopje doen is nog beter. Maar als goedkoop shoppen een positieve kick geeft, hoe kunnen we dan duurder en duurzaam shoppen stimuleren? Waar kunnen we dan een positieve boost vandaan halen? Prof. dr. Denise de Ridder doet onderzoek naar hoe we elkaar kunnen helpen de duurzame keuze te maken. Zij ziet, net als dr. Pelle Guldburg Hansen een toekomst in 'nudgen', elkaar een zacht duwtje in de goede richting geven. Milieudeskundige Klaas van Egmond ziet niks in deze aanpak, volgens hem blijft dan het probleem ongemoeid. Dit laat zien dat wetenschappers het ook niet eens zijn over een oplossing.
Niet kopen maar lenen
In Utrecht is sinds kort een kledingbibliotheek geopend. Hier kan je kleding lenen zoals in een gewone bibliotheek een boek. Het idee hierachter is dat een kledingstuk een tweede, derde of vierde leven krijgt vanuit het principe van de deeleconomie. Een andere optie is helemaal niks meer kopen. Zo wordt er sinds drie jaar jaarlijks de 'buy nothing new-maand' georganiseerd. Deelnemers kopen een maand lang geen nieuwe kleding, elektronica of huishoudapparatuur. Hiermee proberen de organisatoren meer bewustzijn te creëren over wat je nou écht nodig hebt.
Een derde optie is leasen. Bij Mudjeans kan je een spijkerbroek een jaar lang dragen voor een klein, maandelijks bedrag. Mocht die in dat jaar kapot gaan is er zelfs een service die je broek repareert in plaats van dat je hem gelijk weggooit. Na dit jaar heb je de keuze:kopen of inruilen voor een nieuw exemplaar. Als je hem inruilt, wordt je oude exemplaar hergebruikt door de circulaire aanpak van Mud Jeans.
Wat dan wel?
Ondanks de vele initiatieven blijft het lastig om een duurzame keuze te maken. Het grootste probleem is dat het vaak onduidelijk blijft hoe duurzaam een merk nou écht is. De website Rank a Brand schijnt licht in de duisternis, hier vind je meer informatie over het duurzaamheidsbeleid van verschillende kledingmerken. Daar kun je bijvoorbeeld checken of je nieuwe shirt gemaakt is door kinderen of door volwassenen, en of ze daar een eerlijk loon voor krijgen. Zelf gebruik ik Rank a Brand ook, zo weet ik beter wat ik voor kleding in huis haal. Daarnaast shop ik graag in de vintage winkeltjes, maar ik probeer vooral te bedenken of ik het kledingstuk nou écht nodig heb. Want als het eindigt in een zielig hoekje van mijn kast kan ik het beter niet aanschaffen.
Meer weten over duurzaam leven als consument? Kijk dan de lezing 'Niet consumeren, maar creëren' terug!
UPDATE (30 juli 2015): Er is een succesvol Kickstarter-project genaamd 'The 30 Year Sweatshirt', een trui die een levenlang mee gaat.
> Intro: Kantepunten (14-07-2015)
