Of het winnende liedje echt het beste is, is natuurlijk onmogelijk vast te stellen. Maar het stemgedrag kunnen we wel onder de loep nemen. Om de rol van vriendjespolitiek te onderzoeken, analyseerde ik de afgelopen 43 finales (de data zijn hier te downloaden). Wat blijkt? Sommige landen geven elkaar inderdaad consequent hoge scores. Nederland krijgt van België bijvoorbeeld gemiddeld 2 punten meer dan van andere landen (op een schaal van 0 tot 12). En andersom gaf Nederland België ook steeds een hogere score (gemiddeld 2,6 punten extra). Maar dit zijn nog bescheiden duwtjes in de rug vergeleken met hoe sommige andere landen hun punten verdelen. De lijst van “beste songfestivalvrienden” wordt aangevoerd door Roemenië en Moldavië, die elkaar gemiddeld 9(!) punten meer geven dan andere landen:
Dit gaat telkens twee kanten op: als land A de liedjes van land B boven verwachting goed beoordeeld, geldt dat ook voor de beoordelingen die land B aan land A geeft.
Landen die elkaar tegenwerken komen veel minder vaak voor, maar bestaan ook. Armenië en Azerbeidzjan zijn daar het extreemste voorbeeld van: die geven elkaar gemiddeld 3 punten minder.
Hoe dichter bij hoe beter
De beste vrienden lijken telkens landen te zijn die dicht bij elkaar in de buurt liggen. Bevestigen de data ook dat landen die dicht bij elkaar in de buurt liggen, elkaar meer punten geven? Om daar achter te komen, moeten we eerst de afstand tussen twee landen kunnen uitrekenen. Hoe meet je die? De afstand tussen de hoofdsteden zou een optie zijn, maar is erg gevoelig voor waar die hoofdstad precies ligt. Omdat Parijs in Noord-Frankrijk ligt, zou Frankrijk dan een heel stuk dichter bij Nederland dan bij buurland Spanje liggen. Ik heb daarom een wat ingewikkelder afstandsfunctie gebruikt, grofweg de gemiddelde afstand tussen twee inwoners van beide landen. En inderdaad blijkt: landen die in deze zin dichter bij elkaar liggen, geven elkaar hogere scores.
Conclusie: vriendjespolitiek bestaat
Er bestaan inderdaad landen die elkaar keer op keer een hogere score geven. Dit zijn met name landen die bij elkaar in de buurt liggen, en de grootste "boosdoeners" bevinden zich in Oost-Europa. Dit hoeft overigens nog niet te betekenen dat het allemaal doorgestoken kaart is. Dat landen op elkaar stemmen kan ook komen doordat ze een vergelijkbare muzieksmaak hebben, of dezelfde taal spreken.
Toch lijkt vriendjespolitiek weinig invloed te hebben op wie er uiteindelijk wint. Van alle landen was Ierland (6 overwinningen) de afgelopen 43 edities het succesvolst. Ierland komt pas op plek 19 voor in de beste-vriendenlijst (samen met het Verenigd Koninkrijk, het enige buurland). En zo bijzonder zijn die 6 overwinningen eigenlijk ook niet: als de winnaar elk jaar door loting bepaald zou worden, is er een kans van ongeveer 1 op 10 dat er een land minstens 6 keer wint.
Hoe zit het met Nederland?
Nederlands beste vriend op het songfestival is België. Andere landen die Nederland relatief goed beoordelen zijn Duitsland (+1.2), Luxemburg (+1.3) en Oostenrijk (+1.0), en misschien meer verrassend Turkije (+1.2), Ierland (+1.3) en Israël (+1.5).
Hopen dus dat deze landen dit jaar (net als Nederland) de finale bereiken. Misschien kan dat Nederland voor het eerst sinds 1975 aan de eindoverwinning helpen.
Data in beeld
Dit blog is onderdeel van de serie "Data in beeld" waarin stagiair Merlijn Staps gebruik maakt van data om populaire ideeën tegen het licht te houden. Wat kunnen we leren van statistieken? En bevestigen de cijfers onze intuïtie of juist niet?In de volgende aflevering: is de Champions League nog spannend?
