Initiatieven van gelijkgestemde individuen: die horen bij de internationale opleving van grassroots movements, in oude en nieuwe vormen. Vreemden vinden elkaar online om diensten te ruilen, maar denk ook aan crowdfunding als een manier om ontwikkelingsprojecten ver weg te financieren. Het gaat om verandering van onderop, stap voor stap. Een kleine revolutie, ook al zijn de doelen groot en de mensen om wie het draait talrijk.

Is het wel reëel om op deze bottom-up manier aan vrede of aan een duurzame maatschappelijke orde te werken? Of kan zo'n verandering alleen van bovenaf komen? Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat een kleine verandering in de directe omgeving wel degelijk het begin kan zijn van een grote ommekeer. Juist de kleinschaligheid en veelvormigheid van grassrootsspreekt aan. Op het Vredesdagensymposium onderzoeken we deze vorm van activisme met het oog op een betere wereld. Al die punten op de aarde waar gewerkt wordt aan verandering vormen een stevig netwerk, maar kunnen ook druppels op een gloeiende plaat lijken. Hoe zijn lokale initiatieven te verbinden met bestaande structuren? Kan de wetenschap helpen ze te verankeren, zodat ze een lang leven beschoren zijn?

De Universitaire Vredesdagen zijn in het leven geroepen door Nobelprijswinnaars. De UU organiseert dit symposium jaarlijks om te laten zien hoe wetenschap kan worden ingezet voor vrede in plaats van oorlogsvoering.

Het middagprogramma is van 16.30 tot 18.30 uur en het avondprogramma van 20.00 tot 21.30 uur. Beide onderdelen zijn los van elkaar te volgen.

Middagprogramma
Na een inleiding door Anna Chojnacka (oprichter van de 1%CLUB) kun je in twee sessies kiezen uit vier workshops:

• Praat met Paul Hendriksen en Daniël van Geest (Transition Towns Nederland) over transition towns en creëer een visualisatie van je eigen ideale woonplaats na een transitie.

• Kijk film met dr. Elisabet Rasch (Antropologie van de Ontwikkeling, WUR). De centrale vraag in de workshop: wat is de grens tussen het persoonlijk en politieke in de doe-het-zelfrevolutie en grassroots bewegingen. Aan een revolutie doen is niet persé je vastketenen als protest, maar kan ook een bepaalde levensstijl zijn en het actief manifesteren in groepsverband of semi-georganiseerd. Maar in de filmfragmenten zie je dat in sommige landen het persoonlijke verzet vaak meteen heel politiek wordt, zoals in Guatamala. Wat zijn eigenlijk de voordelen van grassroots movements en wat de beperkingen? Discussieer hierover en bereid je zo vast voor op het avondprogramma met Pieter Winsemius.

• Luister naar Geke Kieft (ontwikkelingssocioloog) en Tessa Steenbergen (documentairemaakster) die vertellen over het filmproject Video for development:Iedereen kent de kracht van beelden in de media. Maar hoe kan je hier gebruik van maken in ontwikkelingssamenwerking? We gaan aan de slag met participatieve video, een manier om mensen zelf een video te laten maken over wat zij belangrijk vinden. Deze methode vraagt om actieve betrokkenheid voor en achter de camera. We denken na over het gebruik en de context van deze methode en laten voorbeelden zien. Participatieve video opent de dialoog, versterkt de identiteit van de deelnemers en is bovendien erg leuk om te doen.

• Doe mee met de Crowdstorm, een workshop crowdfunding verzorgd door SETUP (centrum voor creatieve innovatie en nieuwe media, Utrecht).

Tussen het middag- en avondprogramma wordt aan alle workshopdeelnemers een patatje oorlog aangeboden.

Avondprogramma
Betrokken burgers zijn noodzakelijk in een democratie. Uit veldonderzoek blijkt dat ze bereid zijn zich in te zetten voor de samenleving, via internet maar ook via bewegingen zoals Occupy. Toch voelen we ons vaak niet gesteund door de staat. Prof. dr. Pieter Winsemius (Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid) vertelt hoe de overheid deze initiatieven op de juiste manier kan aanmoedigen, Stefan Verwer (directeur Lokaalmondiaal) probeert de betrokkenheid bij internationale samenwerking te versterken.

Beeldverslag

Foto's: Elise Quist/SIB-Utrecht