Moderne zonden
De normale gang van zaken is gestaakt. Scholen dicht, restaurants gesloten, men werkt of studeert zoveel als mogelijk thuis. Met als doel de verspreiding van het coronavirus te vertragen zodat de ziekenhuizen de hoeveel patiënten aankunnen. Een andere gevolg, dat de meeste mensen waarschijnlijk meer zullen ervaren, is verveling. Met dezelfde mensen leef je tussen dezelfde muren met dezelfde schilderijen. Uit de ramen kijk je naar een onveranderlijk uitzicht. De woensdag zal hetzelfde zijn als de donderdag, zal hetzelfde zijn als de vrijdag. De volle, dynamische dag is even verdwenen.
Daar kijkt de moderne mens tegenop. Het drukke en digitale leven heeft ons laten wennen aan een constante stroom aan prikkels. De cognitieve motor draaide elk moment. Nu valt hij onverwachts stil. Meestal schuwt de gemiddelde Nederlander zulke momenten. “We willen niet alleen zijn met onze gedachten,” zo stelt experimenteel psycholoog prof. dr. Stefan van der Stigchel (UU) het. Vervelen vinden we daarom vooral erg vervelend.
We willen niet alleen zijn met onze gedachten.
Van der Stigchel ziet verveling echter niet als een probleem. Juist de moderne wereld die continu om onze aandacht vraagt kan schadelijk zijn. Van der Stigchel noemt deze staat ook wel een ‘aandachtscrisis’. Door een overschot aan prikkels is het extra moeilijk om concentratie te vinden. Afgenomen productiviteit en verhoogde stress zijn het gevolg. Af en toe prikkelloos niksen, bijvoorbeeld door op de automatische piloot de was te doen, geeft je hersenen rust. Na een pauze kun je je dan weer beter concentreren. Dan gaat ook zelfreflectie makkelijker, stelt Van der Stigchel, en word je door een verhoogd concentratievermogen creatiever. Als je het NOS refreshen en het constant Netflixen kunt laten gaan, dan geven deze weken binnen zitten je dus onverhoeds misschien iets nieuws.
Meer weten over de psychologische achtergrond van verveling? Kijk de lezing Moderne Zonden: Verveling van Van der Stigchel hier terug.
