Voor haar stage bij Studium Generale onderzocht Floor van der Hout hoe de ideale universiteit van de toekomst er uit zou moeten zien. Door de vinger op de zere plek te leggen van het huidige onderwijs en onderzoek, maar vooral ook door goede, inspirerende voorbeelden aan te halen van hoe het ook zou kunnen.
'Burger experts'
“Ik was gister bij een open access bijeenkomst en het ging de hele tijd maar over één klein dingetje: beschikbaarheid van artikelen” vertelt socioloog Christian Bröer (UvA). Dat is dus helemaal aan het einde van het onderzoeksproces. Zijn ambitie is de openheid die in open access zit, te vertalen naar alle onderdelen van het onderzoeksproces. Tussen alle afspraken en drukte door heeft hij tijd vrijgemaakt om me te vertellen over zijn nieuwe initiatief: Crowd Findings. Samen met studenten en software ontwikkelaars creëerde hij verschillende prototypes van online platforms voor collaboratief onderzoek. Om bijvoorbeeld onderzoek te doen naar de interpretatie van emoties in politieke uitspraken. Hij stelt dat het rigide verschil tussen professional en leek aan het vervagen is: “er zijn heel veel mensen die heel veel weten”. Sociale media en moderne software bieden een openheid die het mogelijk maakt om verschillende interpretaties samen te brengen. Dit geeft sneller resultaat en beter inzicht omdat er een soort discussie ontstaat. Zo kun je de collectieve intelligentie van een groep mensen optimaal benutten.
Citizen science
Burgers die meewerken aan een wetenschappelijk onderzoek is niet nieuw. Zo kun je op internet walvis geluiden categoriseren, om wetenschappers te helpen met hun onderzoek naar de betekenis van deze geluiden. Docente Hanny van Arkel werd beroemd toen ze bij het citizen science project Galaxy Zoo een mysterieus onderwerp in het heelal ontdekte, dat sindsdien de naam 'Hanny's object' draagt. Wetenschappers raakten in de ban van dit voorwerp, en hebben het mysterie nog steeds niet opgelost. Wat aangeboden wordt zijn vermakelijke online spelletjes waarbij je ook nog eens aan de wetenschap bijdraagt. Maar worden bij deze projecten burgers nu niet alleen ingezet als goedkope arbeidskrachten? Van hun vaardigheden wordt nauwelijks gebruik gemaakt.
Cocreatie en transparantie
Zelf raakte Bröer geïnspireerd door Wikipedia, de online encyclopedie waarbij verschillende mensen aan één artikel schrijven en elkaars fouten corrigeren om een zo goed mogelijk artikel af te leveren. Bij Open Science wordt er dus juist wel gebruik gemaakt van wat mensen kunnen. Het is ook meer dan bestaande kennis toegankelijk maken voor een breed publiek, zoals bij MOOC's of Open Access. Het gaat om samenwerking van wetenschappers met verschillende groepen mensen gedurende het hele onderzoeksproces. Een veelgehoorde kritiek op Open Access is: “leuk die enorme berg informatie die beschikbaar wordt gemaakt, maar hoe vind je de juiste informatie?” Met Open Science ben je al een stap verder. Er heeft tijdens het onderzoeksproces al discussie plaatsgevonden over de verschillende interpretaties van collega-onderzoekers en burgers met verschillende achtergronden.
Wetenschappelijke twijfel
Een van de problemen waar Bröer tegenaan loopt, is dat de software nog te veel naar mensen hun mening vraagt en geen werkelijke discussie mogelijk maakt, waarin mensen hun mening ook weer bijstellen. “In deze tijd is het een pre als je 'bam' een mening hebt, daar wordt je voor uitgenodigd bij Pauw”. Zo zijn tweets of reacties onder krantenartikelen vaak ook weinig constructief, omdat er geen plaats is voor echte discussie. Aarzelen is eigenlijk heel wetenschappelijk, zoals filosoof Rob Wijnberg in een stuk op De Correspondent uitlegt. Maar hoe maak je daar ruimte voor in de software? Het kan wel: Wikipedia laat dat zien en ook Tegenlicht nam pas het initiatief voor het gezamenlijk schrijven van een utopisch manifest dat succesvol verliep.
Open Science is de toekomst
De samenleving verandert en de wetenschap moet met haar tijd meegaan. Mensen weten steeds meer en moderne technologie biedt nieuwe mogelijkheden voor nieuwe vormen van onderzoek en onderwijs. Door de online uitwisseling van informatie kan er een cocreatie van kennis plaatsvinden, waarin verschillende perspectieven bij elkaar worden gebracht en waardevolle nieuwe inzichten kunnen ontstaan. In 2015 wil Bröer ook gaan experimenteren met het gezamenlijk formuleren van onderzoeksvragen. Zo kan het onderzoek beter aansluiten bij behoeften van mensen en zijn de resultaten beter toepasbaar. Misschien is het eind van de ivoren toren dan nabij.
Moet al het onderzoek altijd toepasbaar of winstgevend zijn? In de volgende blog schrijf ik over de roep om valorisatie vanuit de politiek en het maatschappelijk nut van onderzoek.
Lees ook de voorgaande blogs:
> Inleiding: De utopische universiteit (17-12-2014)
> Meer promovendi, meer diploma's, meer publicaties (24-12-2014)
> Het ideale universitaire onderwijs (31-12-2014)
> Harvard aan de Rijn (07-01-2015)
> Open Access (14-01-2015)
Meer weten?
- Blijf op de hoogte van het Crowd Findings project via de facebook page.
- Bekijk hier een van de prototypes die Crowd Findings ontwikkelde voor een onderzoek naar de interpretaties van emoties in politieke uitspraken.
- Stagiair Didi van Trijp schreef eerder een blogreeks over citizen science voor Studium Generale.
- Ook Nederlandse universiteiten stellen steeds vaker Massive Open Online Courses (MOOCs) beschikbaar op platforms als coursera.org. SURF schreef een rapport over de toekomst van open online onderwijs.
- Met behulp van elektronische software kunnen we de onderzoekstechnieken verbeteren en 'open' maken. Op de website 101 Innovations in Scholarly Communication, kun je meer informatie vinden over bij welke onderzoeksstap, welke software nuttig zou kunnen zijn.
