Uithofdebatten
Vandaag presenteert het kabinet het begrotingsbeleid. De gevolgen voor de Nederlandse studenten, universiteiten en hogescholen zijn fors. De enige overeenkomst tussen studenten, onderwijsinstellingen en politici lijkt het inzicht in de noodzaak van verandering te zijn. Over wat er moet veranderen en wie er aan zet is lopen de meningen uiteen. In de Boothzaal van de Universiteitsbibliotheek gingen deze middag vier prominenten met elkaar in gesprek tijdens het eerste van twee Uithofdebatten. Wat is er met het hoger onderwijs aan de hand en hoe moeten we verder? 'Het onderwijs is beter dan haar reputatie, maar presteert slechter dan haar ambitie is.'
Dit citaat komt van Sijbolt Noorda, voorzitter van de VSNU. Volgens Noorda zijn we te lang bezig geweest elkaar de zwarte piet toe te spelen. Het navelstaren moet over zijn en politici, onderwijsinstellingen en studenten moeten samenwerken om de kwaliteit van het onderwijs en het niveau van de afgestudeerden omhoog te krijgen. Iedere speler in het spel moet daarbij zijn eigen verantwoordelijkheid nemen.
Studenten
De studenten zullen zich moeten realiseren dat studeren meer vergt en wat anders is dan uitslapen in de collegebanken. Als je als student zes contacturen in de week hebt, betekent dat niet dat je zes studie-uren in de week hebt. Hoewel bestuurskundige en ex-staatssecretaris van Onderwijs Roel in 't Veld gelijk heeft dat het aantal contacturen dat een hoogleraar heeft met zijn leerlingen op dit moment erg laag is (150 contacturen per jaar), wil dat niet zeggen dat het probleem is opgelost als dit aantal opgeschroefd wordt. Veel contacturen hebben is geen garantie voor kwaliteit van onderwijs. De student moet volgens Noorda de tijd tussen de colleges door beter besteden: 'Studie is een sportzaal waar verzuring optreedt waar je doorheen moet.' Studie vergt passie van de student en het diploma komt niet vanzelf.
Onderwijs
De onderwijsinstellingen hebben op hun beurt hun studenten te inspireren en motiveren. De passie in de student moet worden aangesproken, vindt Sebastiaan Hameleers, student en voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg. Een geïnspireerde en enthousiaste docent kan daar enorm aan bijdragen. Wat hier absoluut aan afdoet, betoogt Roel in 't Veld, is het hoorcollege. Het is een achterhaalde vorm van doceren die niets bijdraagt aan de ontwikkeling van een student. Een persoonlijkere en interactievere lesvorm is wel moeilijk te realiseren als je de middelen niet hebt, zo werd er terecht uit de zaal opgemerkt. Maar ook in de manier waarop een onderwijsinstelling naar buiten treedt valt winst te behalen. Op voorlichtingsdagen die universiteiten en hogescholen organiseren moeten zij niet alleen vertellen hoe leuk het is om bij hun te studeren, maar moet bovendien duidelijk worden gemaakt dat een studie eisen stelt aan de student.
De politiek
Tot slot is er een grote rol voor de politiek weggelegd. De politiek moet zich realiseren dat onderwijs geen luxe voor een individu is, maar het fundament vormt voor de welvaart van een land dat zichzelf als kenniseconomie staande wil houden. Onderwijs is 'nation-building', aldus Noorda. De maatregelen van het kabinet kenmerken zich door hun kortetermijndenken. Pieter Gerrit Kroeger, hoofdredacteur van ScienceGuide en CDA-watcher, pleit voor meer langetermijnvisie. Uit de miljoenennota blijkt dat het aantal studenten groeit terwijl het budget per student met zes procent omlaag gaat. Als we willen voorkomen dat straks één op de drie of vier hoogopgeleiden zonder baan zit, zoals in Spanje en Frankrijk, zal de politiek dit soort kromme zaken recht moeten zetten. Het belangrijkste is dat zij samenwerking faciliteert en stimuleert, om zo het hoger onderwijs niet alleen een betere reputatie te bezorgen, maar zelfs haar ambities waar te laten maken.
Kijk het hele debat hier terug en hoor de experts zelf aan het woord!
