In je recht
“Hoger beroep Shell vs Milieudefensie: wie is verantwoordelijk voor uitstoot?”, zo kopt NOS.nl vandaag. Het gaat om een unieke zaak, want voor het eerst wordt er een beleidswijziging in plaats van geld geëist van een vervuilend bedrijf om klimaatverandering tegen te gaan. Al eerder oordeelde de rechter dat Shell haar eigen emissies met 45 procent moet verlagen tot 2030, maar daar blijft het niet bij. Milieudefensie wil dat Shell ook verantwoordelijk wordt gehouden als het gaat om de uitstoot die wordt veroorzaakt doordat consumenten hun producten gebruiken. Waar de rechter Milieudefensie eerder in het gelijk stelde, gaat Shell nu in hoger beroep in de hoop dat het vonnis wordt teruggedraaid of afgezwakt.
Hoe realistisch is een nieuwe overwinning van Milieudefensie? In 2021 spraken wij jurist Laura Burgers (UvA) over wat de rechter kan betekenen voor klimaatrechtvaardigheid en zij ziet revolutionaire veranderingen optreden op dit vlak. “De eerste nieuwe rechtsontwikkeling waar klimaatzaken op inspelen is dat het milieu als mensenrecht wordt gezien. Een gezonde en leefbare omgeving wordt in een toenemend aantal landen in de grondwet opgenomen. Verder krijgen natuurgebieden zelf steeds meer een eigen recht toegekend.” Natuur en mens lijken zich zo dus steeds meer klimaatrechten toe te eigenen waar bedrijven rekening mee moeten houden. Daarnaast spraken we in 2023 klimaatjurist Tim Bleeker (VU) en hij stelde dat bedrijven zelf ook morele verplichtingen hebben. “Bedrijven hoeven mensenrechten niet zozeer te beschermen, maar deze dienen wel gerespecteerd te worden,” aldus Bleeker. “Als burgers of organisaties het idee hebben dat dit in de praktijk niet gebeurt, kunnen ze een rechtszaak aanspannen.” Ongeacht de uitspraak in de klimaatzaak tussen Milieudefensie en Shell, lijkt er een nieuwe tijd aan te breken waarin bedrijven beter en breder moeten letten op hun rol in klimaatverandering.
Wil je meer te weten komen over wat het rechtssysteem kan betekenen voor klimaatrechtvaardigheid? Bekijk de lezing van Burgers en de lezing met Bleeker in de nabespreking terug.
