Voorbeeldig opgroeien
Wat een normale kindertijd is, hoe een kind zich gemiddeld ontwikkelt, en of een kind aangepast gedrag vertoont – gaan al die standaardiseringen niet in de weg staan van het individuele kind? Die vraag, die ook al opkwam bij de lezing van Peter Stearns, stelt Mineke van Essen in haar artikel Het normale kind – Ontdekking of mythe? in de laatste editie van de Academische Boekengids.
Moeten ouders hun kinderen in de opvoeding vrijlaten of juist strak houden? 'Geconstrueerd of niet, het spanningsveld tussen terughoudendheid en bemoeienis loopt als een rode draad door de geschiedenis van de kindertijd', schrijft Van Essen. Het is ook een van de centrale vragen uit de lezingenreeks Voorbeeldig opgroeien. Aanstaande woensdag spreekt daarin prof. dr. Jeroen Dekker, wiens boek Het verlangen naar opvoeding in het artikel ook ter sprake komt. 'Wat door de tijd heen veranderde, was niet het pedagogische verlangen als zodanig, maar de omstandigheden waaronder dit gestalte kon krijgen.' Dan gaat het om basisbehoeften zoals een goede gezondheid en welvaart, die eerst vervuld moeten worden voordat ouders aan het verlangen tot opvoeding gehoor kunnen geven.
De idealen veranderen natuurlijk ook, van vroomheid via deugdzaamheid tot geluk – zoals Peter Stearns schetste. Maar allengs gaat de overheid de opvoeding steeds meer reguleren en controleren, wat ten koste dreigt te gaan aan de eigenheid van elk kind. Van Essen betoogt met Jeroen Dekker dat ook de invloed van de wilde, chaotische kindertijd steeds weer terugkomt. In de kunst van Cobra bijvoorbeeld, waar de verbeelding aan de macht is, of juist in idyllische schilderijen van kinderen in de natuur.
Prof. dr. Jeroen Dekker sprak in de serie Voorbeeldig opgroeien.
