Soms voelt iets als een herinnering, terwijl je weet dat het geen herinnering kan zijn. Het is een déja vu. Iedereen maakt het wel eens mee. Toch was er tot nu toe geen goede verklaring voor. Maakt je brein soms valse herinneringen aan? Of is het een storing in de Matrix? Voor wetenschappers is het lastig te onderzoeken, omdat je déja vu's niet ziet aankomen, ze kort duren en zich op willekeurige momenten voordoen. Toch hebben onderzoekers van de University of St. Andrew's uit Schotland een manier bedacht om kunstmatig deja vu's op te roepen, bericht de New Scientist.
De wetenschappers legden een aantal gerelateerde woorden voor aan de 21 deelnemers van hun experiment. Daarbij lieten ze één woord achterwege, het woord dat de andere woorden aan elkaar koppelt. Zo lieten ze het woord 'slaap' weg en toonden ze de deelnemers de woorden 'bed', 'nacht', 'droom'. Later werd de deelnemers gevraagd of ze het woord 'slaap' hadden gehoord. De deelnemers hadden wel die indruk, terwijl het niet zo was.
Op fMRI-scans was te zien dat het actieve deel van het brein de frontale kwabben waren. Dat gebied van het brein gaat over het nemen van beslissingen, niet over het geheugen. Hieruit concludeerden de wetenschappers dat déja vu's geen valse herinneringen zijn die gecreëerd worden in de hersenen. Ze denken dat er iets mis gaat met de controle van het geheugen: de frontale kwabben zeggen dat de herinnering niet klopt, terwijl we voelen of denken dat dit wel zo is.
Hoe ons geheugen werkt is voor een groot deel nog een mysterie. Het heeft te maken met het leggen van nieuwe verbindingen, maar over de precieze manier waarop dit gebeurt en waar het mis kan gaan is nog veel onduidelijk. Neurowetenschapper prof. Casper Hoogenraad vertelt tijdens zijn korte lezing Het geheim van ons geheugen hoe ver we zijn met het begrijpen van de werking van ons geheugen. Op 13 oktober spreekt neurobiologe dr. Corette Wierenga bij Studium Generale over het opslaan van talloze ervaringen. Hoe doen we dat zonder door te draaien?