Maandenlang onderhandelde en discussieerde men in Den Haag. Vandaag zal dan eindelijk een conceptregeerakkoord naar de fracties van de formerende partijen worden gestuurd. Over dit trage proces werd flink geklaagd. Is daar reden toe? Geeft een dergelijk lange formatieduur bijvoorbeeld een indicatie over de stabiliteit van de regering die daaruit voortkomt?
Wanneer we de formaties van alle regeringen sinds 1946 meenemen, dan lijkt het statistisch gezien alsof een korte formatieduur gepaard gaat met een korte regeringstijd. Dit is volgens politicoloog dr. Tom Van der Meer (UvA) echter niet het geval. De formatie zal volgens hem vast een invloed hebben op de stabiliteit van een kabinet, maar dat zal eerder met motieven en strategieën te maken hebben dan met de duur van de formatie. Het zijn volgens hem niet de cijfers, maar het is de context die ertoe doet. ''Een lange formatie kan een oprechte poging zijn elkaar te vinden, maar ook een bewapeningsperiode zijn voor een loopgravenoorlog binnen het kabinet, of het gevolg van een eerdere mislukking. Een korte formatie kan komen door een oprechte overeenstemming, maar ook een manier om onder hoge tijdsdruk tot zaken te komen, of voortkomen uit een simpel gebrek aan alternatieven.''
Ook al komt het misschien wel goed met de stabiliteit, dan alsnog zet men vraagtekens bij het proces. VVD'er Ankie Broekers-Knol, voorzitter van de Eerste Kamer, liet in de Trouw weten klaar te zijn met het lange wachten. Het land heeft een kabinet nodig om aan de slag te gaan met belangrijke vragen die er liggen. Ze vermoedt dat er nu een regeerakkoord komt met afspraken over allerlei details, en dat noemt ze 'de dood in de pot voor de democratie.' Het belemmert volgens haar namelijk een open debat in het parlement. Een kabinet moet al werkende weg oplossingen zoeken, meent Broekers-Knol.
Dat klagen over het politieke spel en de precaire positie van democratie in Nederland is iets dat de laatste tijd vaker gebeurt. Denk aan discussies over afgedwongen referenda, zwevende kiezers, partijkartels en splinterpartijen. Is dat terecht? Op woensdag 18 oktober zal Tom van der Meer daar in de serie 'Tegen de stroom in' over spreken met oud-politicus Niesco Dubbelboer. Meer weten? Kijk bij het agenda-item 'Democratie geschikt/ongeschikt'
